Bonsai, Vikipedi kayıtlarına göre özel tekniklerle ağaçların saksılar içinde budanarak ve bodurlaştırarak büyütülmesi sanatıdır; dense de! sadece bonsai sanatının çok az bir parçasını anlattığını unutmamak gerekir.
Bonsai yetiştiriciliğinin tarihine dair pek çok bilgi, efsane ve söylem var. Kesin olan bilgi şu ki, bonsainin tarihi yüzyıllar öncesine kadar uzanıyor.
Efsaneye göre, Çin hükümdarlığı zamanında yaşamış büyük düşünür Fei Jiang-feng yeryüzündeki her şeyi küçültme hevesi ile bonsai sanatının kökleri atılmıştır, dense de tabiki bu bir efsane ve hiç bir gerçekçiliği yoktur. Gerçek olan ise M.Ö. 200 veya 150'nci yıllarda Çinli bahçe düzenleme ustaları mini bahçe tasarımlarında kullanmak için bonsai yetiştirme tekniklerini geliştirmiş ve kullanmaya başlamıştır. Bu gün bir çok ülke bonsai sanatına sahip çıkmaya kalksa da bonsai ana vatanı Çin'dir ve Çin hükümdarlığından dünya ya yayılmıştır. Bunun temel ispatı da Bonsai kelimesinin Çin ve Japonca da ortak kullanılan bir bileşik kelime: "bon" tabak ya da tepsi ve "sai" ağaç ya da bitki anlamına geliyor. Yani, bonsai "tabak-tepsi/bitkisi-ağacı". Bir bitki budama ve yetiştirme türünü anlatan tabir etmesinin yanı sıra, bu uğraşı veya sanatı anlatmak için de kullanılan genel bir anlamdır. Bonsai budama ustasına da bonsai üstadı denmektedir. Fakat bu terim Avrupa ve Asya da kullanılmamakta sadece uzak doğuda kullanılmaktadır.
Bonsai sanatının kendine has bir felsefesi vardır. kimi bonsai üstatları Bonsai cennet ve yeryüzü, insan ve doğa arasındaki uyumu anlatıyor dese de, Bonsai yetiştirmek felsefi olarak empati, uyum, büyüme, gelişim ve hayat döngüsü ile ilişkilendirdiğini iddia eden üstatların da olduğunu gözden kaçırmamak gerekir. Ben ise üçüncü gurubun içinde olan bir bonsai meraklısıyım bu grup bonsai sanatının insana sabır ve merakı öğretmesidir.
Bonsai ne değildir?
Herhangi bir yapı market den 15/20 liraya minyatür ağaç alıp da bu konu üstünde fikir sahibi olan milyonlarca cahilden gelen yanlış soruları bir bir inceleyelim hep birlikte.
- Bonsai bir bitki türü değildir. Bir süs de değildir. söylendiği gibi belli ağaçlardan değil her ağaçtan bonsai sanatı uygulanabilir.
- Bonsai sadece evinizde yada iş yerinizde yetiştirilebilen bir bitki değildir. Bahçenizde de bir çok fidan çeşidinden bonsai çalışması yapabilir, çok güzel sonuçlar alabilirsiniz.
- Bonsai sanatına fidan seçerken gerçek hayat ile uyumlu mu? yoksa dört mevsim yeşil mi kalsın sorusuna karar vermekle işe başlanabilir. Her tür dört mevsim yeşil kalmaz. Seçim yaparken bunu gözden kaçırmamak lazım. Gerçi bonsai sanatında dört mevsim yeşil kalması konusunda bir özel uygulama yoktur.
- Bonsai çalışmanız çiçek açabilir ve meyve erebilir buda size büyük bir keyif verir. Bonsai meyve yerecek diye gözleri kesen bir çok acemi arasına siz lütfen girmeyin. Doğal döngü en muhteşem olanıdır.
- Bonsailer doğal olmayan ama yapay bir şekilde minyatür boyutlara indirilen ağaçtır. Türü veya cinsi minyatür değildir.
- Bir çok bonsai ustası olduğunu iddia eden arkadaşımız her ne kadar da ilk bir kaç çalışmanızda başarısız olacağınızı söylese de azim her kapının anahtarı olduğunu unutmayın ve bu işi yapanların sizden daha yetenekli olmadığını unutmayın.Ben inanıyorum en güzel bonsai çalışması sizin elinizden çıkacak.
- Google başta olmak üzere bir çok arama motorunda gördüğünüz bonsai çalışmaları genelde bir kaç yıl içinde meydana gelen çalışmalardır. 8/10 yaşındaki bir bonsai çalışmasını binlerce liraya alma imkanınız bile olmadığınızı unutmayın.
Peki Bonsai nedir? Doğrusunu kaynağından öğrenelim
Hayal gücünün ön planda olduğu ve sürekli gelişime açık olan özel teknikler geliştirilerek fidanların budanması, şekil verilmesi ve saksı formasyonunda yetiştirilmesidir. Bir çok kaynak ağaçların yaşlı ve bodur gösterilmesi sanatı dese de uzaktan yakın alakası olmadığını size bildirmek isterim.
Bonsai sınıflandırma
En ufak bonsai sınıfı Keshitsubo olarak adlandırılır, uzunluğu 3-8 cm arasında değişir. Bu küçügün de minyatürü sınıfı boy sırasına göre Shito, Mame, Shohin, Komono, Katade-mochi, Chumono, Omono, Hachi-uye, ve boyu 152-203 cm arasında değişen, bir bonsai için devasa kabul edilebilecek Imperial sınıfı şeklide sıralanmaktadır.
Bir sonraki konumuz bonsai yetiştirme ve budama teknikleri görüşmek üzere
